Odporność okiem pediatry 0
Odporność okiem pediatry

Układ odpornościowy dziecka kształtuje się przez wiele lat, szacuje się, że pełną wydolność mechanizmów immunologicznych dziecko osiąga pomiędzy 9., a 12 r.ż. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na kształtowanie układu odpornościowego i mechanizmów obronnych jest kontakt dziecka z otaczającym światem oraz z różnymi patogenami, z którymi układ odpornościowy „uczy się” radzić. Jeżeli kontakt z infekcjami jest bardzo częsty np. w momencie rozpoczęcia uczęszczania do żłobka lub przedszkola, możliwości układu odpornościowego oraz procesów regeneracyjnych (szczególnie śluzówek układu oddechowego) są przełamywane, czego efektem mogą być częste infekcje.

Częste infekcje niepokoją rodziców, ale przyjmuje się, że nawet 8 infekcji dróg oddechowych o typowym, łagodnym przebiegu w ciągu roku jest normą u dzieci do 4 roku życia. Pocieszającym może być fakt, że wykazano korelację w zmniejszaniu się częstości infekcji w ciągu roku wraz z dorastaniem dziecka.

 

Prawidłowy rozwój dziecka

Aby wspomóc prawidłowy rozwój dziecka, w tym jego układ odpornościowy, należy zadbać o kilka ważnych aspektów, jakimi są:

  • Zdrowa, zbilansowana dieta z prawidłową podażą płynów – jeden z najważniejszych czynników prawidłowego rozwoju dziecka.
  • Odpowiednia długość snu oraz zachowana higiena snu (czytanie dziecku przed snem, zmniejszanie stymulacji przed snem, tj. unikanie oglądania telewizji przed snem lub zabawy na komórce, tablecie).
  • Codzienna aktywność na świeżym powietrzu wraz ze zwróceniem uwagi na prawidłowy ubiór dziecka (istnieje tendencja do zbyt ciepłego ubierania dziecka, szczególnie podczas aktywności fizycznej, co powoduje przegrzewanie dziecka, pocenie się i zwiększoną podatność na przeziębienia)

 

Immunomodulacja

W celu immunomodulacji, czyli potocznie „zwiększaniu odporności”, szczególnie w okresach o zwiększonej częstości infekcji, można zastosować preparaty, które w licznych badaniach wykazują pozytywny efekt.

 

Probiotyki

Nazywamy nimi niepatogenne, żywe mikroorganizmy, których podaż w odpowiednich ilościach zapewnia gospodarzowi określoną korzyść zdrowotną (definicja wg WHO).  Są stosowane celem modulacji mikrobioty jelitowej, która ma jedną z kluczowych ról w zachowaniu homeostazy organizmu. Wpływa na wiele funkcji takich jak: prawidłowa praca układu pokarmowego, wchłanianie składników odżywczych oraz witamin. Mikrobiota jelitowa ma wpływ na funkcjonowanie układu neurologicznego (oś jelita – mózg) oraz układu immunologicznego. Coraz więcej dowodów wskazuje, że mikrobiota jelitowa wpływa na mechanizmy odporności, w  szczególności u rozwijającego się dziecka. Wspieranie mikrobioty jelitowej poprzez przebadane szczepy bakteryjne o udowodnionej skuteczności w sytuacjach stresowych, infekcjach, w trakcie antybiotykoterapii, ma duże znaczenie nie tylko we wspomaganiu odporności dziecka, ale również w jego prawidłowym rozwoju.

 

Laktoferyna

Jest jednym z białek mleka ssaków (największe stężenie w siarze). Laktoferyna pozyskiwana z mleka krowiego jest zbliżona do tej, która znajduje się w mleku kobiecym. Laktoferyna ma działanie immunomodulujące jak również przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i grzybobójcze, potwierdzone licznymi badaniami, szczególnie we wczesnym okresie życia.

 

Betaglukany

β-Glukany (beta-glukany) obejmują grupę polisacharydów naturalnie występujących w ścianach komórkowych zbóż, bakterii i grzybów, o znacząco różnych właściwościach fizykochemicznych zależnych od źródła. W badaniach wykazano, że betaglukany między innymi modulują działanie makrofagów, tym samym wzmacniają pierwszą linię obrony przed infekcjami.

Przebadane terapie ziołowe takie jak: Echinacea purpurea (jeżówka purpurowa) czy wyciąg z pelargoni afrykańskiej – wykazują w badaniach pozytywny efekt w zmniejszaniu częstości infekcji.

 

Witaminy

Ważne jest, żeby zbilansowana dieta dostarczała niezbędnych witamin i mikroelementów, których organizm nie jest w stanie sam wyprodukować. Niestety nie zawsze udaje się zapewnić zróżnicowaną i zbilansowaną dietę dziecku, szczególnie w okresach infekcji, podczas których dzieci mają mniejszy apetyt. Wówczas warto sięgnąć po preparaty witaminowe zawierające witaminy które wykazują istotną rolę we wspomaganiu układu odpornościowego i są to:

  • Witamina C – Wyniki badań wskazują na dużą rolę witaminy C w organizmie człowieka w stanach fizjologicznych jak i w prewencji i leczeniu wielu chorób poprzez zmniejszenie stresu oksydacyjnego, który jest przyczyną wielu chorób. Witamina C jest przedmiotem wielu badań klinicznych, w których wykazano między innymi, że podawanie witaminy C wraz z cynkiem przez 5 dni w trakcie przeziębienia znacząco zmniejsza wyciek z nosa w grupie terapeutycznej niż w grupie placebo.
  • Witamina D – jej najbardziej znanym działaniem jest wpływ na gospodarkę wapniowo – fosforanową i metabolizm kostny. Każdy kojarzy niedobór witaminy D z krzywicą czy osteoporozą. Natomiast coraz więcej badań wskazuje na jej plejotropowe działanie, w tym  udowodniony złożony efekt immunomodulujący, wskazujący na znaczenie jej poziomu w profilaktyce i zwalczaniu zakażeń. Wykazano również silny związek pomiędzy poziomem witaminy D, a mikrobiotą jelitową, pokazujące jak wiele czynników może wpływać na zachowanie dobrostanu dziecka.
  • Witamina E jest silnym antyoksydantem, który wspomaga układ odpornościowy w trakcie infekcji.
  • Witamina B6 –  jest koenzymem, to znaczy, że wpływa na przebieg ponad 100 reakcji enzymatycznych w naszym organizmie odpowiedzialnych między innymi za metabolizm aminokwasów, cukrów i lipidów. Badania na zwierzętach i ludziach sugerują, że niedobór witaminy B6 wpływa zarówno na humoralne, jak i komórkowe odpowiedzi immunologiczne.
  • Cynk – jest mikroelementem, który wpływa na działanie ponad 200 enzymów w naszym ciele odpowiedzialnych za wiele istotnych funkcji, takich jak gojenie ran, płodność, prawidłowe wzrastanie u dzieci oraz prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Badania wykazują, że niedobory cynku mogą wpływać na zaburzenia jelitowe u dzieci oraz większą podatność na infekcje dróg oddechowych.

Ostatnio dużo uwagi poświęca się roli cynku w hamowaniu infekcji wirusowych, w tym koronawirusa (SARS – CoV –  2). Chlorochina, która jest stosowana w protokołach leczenia infekcji COVID-19 jest jonoforem dla cynku, co oznacza, że istotnie poprawia transport cynku do komórek, umożliwiając tym samym blokowanie przez cynk dalszemu rozwojowi wirusa w zainfekowanych komórkach.

Przy wyborze konkretnych preparatów należy zwrócić uwagę, aby sięgać po certyfikowane produkty. Warto wybierać suplementy, które jako produkt były zastosowane w badaniach klinicznych udowadniających skuteczność danego suplementu w wybranych jednostkach klinicznych. Warto sięgać również po suplementy, które mają „czysty skład”, to jest nie zawierają zbędnych dodatków takich jak glukoza, czy też syrop glukozowo – fruktozowy, który niestety jest składnikiem wielu preparatów  z nazwy dedykowanych dzieciom.

Przed włączeniem wymienionych wyżej preparatów warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, który w oparciu o wywiad zaproponuje odpowiednie interwencje mające na celu poprawę rozwoju i wsparcie układu odpornościowego dziecka.

 

Bibliografia:

  1. Lactoferrin for prevention of common viral infections (Hiroyuki Wakabayashi)
  2. Effectiveness of an herbal preparation containing Echinacea, Propolis, and Vitamin C in preventing Respiratory Tract Infections in Children (Herman A, Cohen, MD)
  3. 1. Guarner F, Malagelada JR. Gut flora in health and disease. Lancet. 2003;361:512–519 Reid G, Jass
  4. 2. J, Sebulsky MT, McCormick JK (October 2003). „Potential uses of probiotics in clinical practice”. Clin. Microbiol. Rev. 16 (4): 658–72.
  5. 3. Ouwehand AC, Salminen S, Isolauri E (August 2002). „Probiotics: an overview of beneficial effects” (PDF). Antonie van Leeuwenhoek. 82 (1–4):
  6. 4. Hao Q, Dong BR, Wu T (February 2015). „Probiotics for preventing acute upper respiratory tract infections”. Cochrane Database Syst Rev (2): CD006895.
  7. Vannucci, L; Krizan, J; Sima, P; Stakheev, D; Caja, F; Rajsiglova, L; Horak, V; Saieh, M (2013). „Immunostimulatory properties and antitumor activities of glucans (Review)”. International Journal of Oncology. 43 (2)
  8. Hewison M (2011). „Vitamin D and innate and adaptive immunity”. Vitamins and the Immune System. Vitamins & Hormones. 86. pp. 23–62.
  9. Anna Bartnicka, Monika Szewc, „Mikrobiota w okresie okołoporodowym – część 1: okres prenatalny”
  10. Marcin Dziakiewicz, Piotr Albrecht, Mieczysława Czerwionka – Szaflarska, Teresa Jackowska, Piotr Socha. „Ocena wpływu witaminy D, szczepu Lactobacillus rhamnosus GG (ATCC53103), laktoferyny i inuliny na mikrobiom jelitowy i układ odpornościowy u dzieci”.
  11. Bhutta ZA, Black RE, Brown KH, Gardner JM, Gore S, Hidayat A, et al. Prevention of diarrhea and pneumonia by zinc supplementation in children in developing countries: pooled analysis of randomized controlled trials. Zinc Investigators’ Collaborative Group. Journal of Pediatrics. 1999; 135(6):689–697.
  12. Rall LC1, Meydani SN. Vitamin B6 and immune competence.
  13. Jing Xue, 1 , 2 Amanda Moyer, 1 Bing Peng, 1 , 3 Jinchang Wu, 2 Bethany N. Hannafon, 1 and Wei-Qun Ding 1 , „Chloroquine Is a Zinc Ionophore”
  14. Agnieszka Kantorska „Witamina C – rola i znaczenie dla organizmu”

Komentarze do wpisu (0)

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl