Artykuły specjalistów OMNi-BiOTiC®

Od początku XXI wieku pojawia się coraz więcej badań naukowych udowadniających dobroczynne działanie bakterii na ludzki organizm. Pozytywny wpływ mikrobioty jelitowej jest już wykorzystywany we wsparciu leczenia chorób skóry, przewodu pokarmowego o podłożu zapalnym, a także zaburzeń psychicznych, w tym zaburzeń nastroju. 

To może brzmieć niewiarygodnie, ale sekret tkwi w fizjologii. Między jelitami a mózgiem istnieje dwukierunkowe połączenie zwane osią jelito-mózg. To dzięki tej komunikacyjnej ścieżce, bakterie jelitowe mają realny wpływ na nasz sen. Co ciekawe, ta oś może być skutecznie modulowana za sprawą psychobiotyków.

W ostatnich latach probiotyki zyskały ogromną popularność. Choć pojęcie to pojawia się coraz częściej w mediach społecznościowych, to wciąż wiele osób nie do końca wie, czym są probiotyki, jak działają oraz — co równie istotne — jak wybrać skuteczny i bezpieczny preparat.

W niniejszym artykule w przystępny, lecz oparty na rzetelnych źródłach, sposób odpowiemy na pytania: Czym jest probiotyk? Kiedy warto je stosować? Kiedy najlepiej przyjmować probiotyk? Na co zwrócić uwagę przy wyborze probiotyku? Wiedza ta pozwoli nie tylko świadomie zadbać o zdrowie jelit, ale również uniknąć popularnych błędów, które mogą ograniczyć skuteczność probiotykoterapii.

Zaburzenia metaboliczne, takie jak insulinooporność, cukrzyca typu 2 czy zespół policystycznych jajników (PCOS) stanowią problem coraz większej liczby kobiet w różnym wieku. Podłożem tych zaburzeń jest często nadwaga lub otyłość, co dodatkowo utrudnia powrót do metabolicznej homeostazy organizmu.

Rosnąca liczba doniesień naukowych wskazuje, że jednym z mniej oczywistych, ale niezwykle istotnych komponentów w tym procesie jest… mikrobiota jelitowa. Co więcej – jej skład i funkcjonowanie można modulować, m.in. za pomocą probiotyków i prebiotyków. Czy to oznacza, że „dobre bakterie” mogą realnie wspierać zdrowie metaboliczne kobiet?

Od pierwszych chwil życia dziecięce jelita są domem dla fascynującego świata bilionów mikroorganizmów. Bakterie jelitowe wpływają nie tylko na wsparcie trawienia, produkcję witamin z gr. B, kształtowanie odporności czy funkcje metaboliczne, ale także mają potwierdzony naukowo wpływ na rozwój emocjonalny, poziom stresu i zdolność radzenia sobie z wyzwaniami. Choć emocje dzieci są widoczne od razu, to zdrowa i różnorodna mikrobiota jelitowa jest ich niewidzialnym sojusznikiem. Mózg i jelita są ze sobą ściśle powiązane – kiedy czujemy się niespokojni lub podekscytowani, mówimy, że odczuwamy „motyle w brzuchu”, a gdy czegoś się boimy lub stres staje się intensywny, odczuwamy dyskomfort - jakby stalowy pierścień zaciskał nam się na żołądku. U młodszych dzieci, które nie zawsze potrafią jeszcze precyzyjnie nazwać swoje uczucia, stres powodujący zaburzenie osi jelitowo-mózgowej może przejawiać się w sposób fizyczny – np. bólami brzucha, nudnościami czy problemami z jedzeniem. W ostatnich latach nauka coraz lepiej rozumie związek między mikrobiomem jelitowym a zdrowiem psychicznym, a oś jelitowo-mózgowa uznawana jest za ważny mechanizm regulacji emocji i reakcji na stres.

Mówi się, że jelita to nasz drugi mózg i jest to słuszne stwierdzenie – jelita prowadzą z mózgiem nieustanny dialog. W życiu codziennym tę komunikację możemy zaobserwować np. w momencie, kiedy przeżywamy silne emocje. Popularne „motyle w brzuchu”, czy biegunka wywołana sytuacją stresową to manifestacja współpracy pomiędzy układem nerwowym, a układem pokarmowym. Jakie jest więc połączenie pomiędzy tymi dwoma odległymi narządami? Jak mikrobiota jelitowa wpływa na nasz komfort psychiczny? A ponadto, czym są i jak działają psychobiotyki? Rozwiejmy zatem wszelkie wątpliwości.

Zespół policystycznych jajników (PCOS) to jedno z najczęstszych schorzeń, z którym pacjentki zgłaszają się do swoich ginekologów. Złożoność patogenezy tego zaburzenia często stanowi wyzwanie dla skutecznej terapii. W poszukiwaniu nowych strategii terapeutycznych coraz więcej uwagi poświęca się roli mikrobioty jelitowej i pochwowej. Jej modulacja, jak pokazują badania może nie tylko łagodzić objawy, ale również wpływać na kluczowe mechanizmy, które leżą u podstaw PCOS.

Mikrobiota pochwy to złożona społeczność drobnoustrojów, która pełni fundamentalną rolę w zdrowiu intymnym kobiet, wpływając na funkcjonowanie układu rozrodczego oraz ochronę przed infekcjami. Pałeczki kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus, dominujące w prawidłowym ekosystemie pochwy, nie tylko kształtują jej środowisko, ale także odgrywają istotną rolę w utrzymaniu równowagi mikrobiologicznej. Zaburzenia tego delikatnego systemu, znane jako dysbioza, wiążą się z licznymi problemami zdrowotnymi, od waginozy bakteryjnej po niepłodność i komplikacje okołoporodowe. Artykuł przedstawia najnowsze badania nad mikrobiotą pochwy, jej rolą w zdrowiu kobiet, zmianami na różnych etapach życia oraz wpływem na sukces reprodukcyjny, w tym procedury in vitro. Omawia także znaczenie terapii probiotycznych w przywracaniu równowagi mikrobiologicznej i wspieraniu zdrowia intymnego.

Odkrycie pierwszego antybiotyku w 1928 roku przez Alexandra Fleminga zapisało się w historii świata jako przełomowe wydarzenie zmieniające losy świata. Dzięki nim leczenie powszechnych infekcji bakteryjnych, które wcześniej często kończyły się poważnymi chorobami a nawet śmiercią, stało się możliwe. Działanie tej grupy leków polega na niszczeniu patogenów lub hamowaniu ich rozwoju (1). Jednak należy pamiętać, że ich stosowanie związane jest z określonymi skutkami ubocznymi tj. biegunka i dysbioza jelitowa.

Sezonowość infekcji wirusowych sprzyja poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób wspierać odporność i walkę z wirusami. Dbanie o codzienną dietę, regularną aktywność fizyczną oraz dobrej jakości sen, to nieodzowne elementy wsparcia prawidłowych funkcji układu odpornościowego. Jednak wciąż wielu z nas zastanawia się, czy w aspekcie wsparcia odporności można zrobić coś więcej? Za tym pytaniem najczęściej stoi kolejne: czy probiotykami jesteśmy w stanie zwalczyć wirusy i zmniejszyć objawy infekcji? Przyjrzyjmy się, co na ten temat mówi nauka.

Jak to możliwe, aby kosmki jelitowe będące częścią przewodu pokarmowego wpływały na mieszki włosowe lub na skórę? Pierwszą wskazówkę znajdujemy już na samym początku. Jest to moment po zapłodnieniu, gdy w kobiecym łonie kształtowany jest zarodek. Łączące i powielające się komórki podzielone są na 3 warstwy tzw. listki zarodkowe. Kluczowy dla tematu osi jelito-skóra jest listek zarodkowy o nazwie ektoderma. To zbiór komórek, z których powstają: jelita, układ nerwowy oraz skóra ze swoimi przydatkami.

Kolka niemowlęca jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego występujących u dzieci w pierwszych miesiącach życia. Zaburzenie to dotyka nawet 20 % niemowląt. Najczęściej pojawia się w okresie od 1 miesiąca do 3 miesiąca życia, choć nawet 10 % niemowląt będzie doświadczało nieprzyjemnych objawów kolki w kolejnych miesiącach życia.

Otyłość to wieloczynnikowa choroba o podłożu zapalnym. Wobec najnowszej wiedzy nie można jej uznawać za schorzenie, którego przyczyna tkwi tylko w nadmiernej podaży kalorii. Choroba ta jest spowodowana różnymi czynnikami: genetycznymi i poza-genetycznymi (środowiskowymi). Często współwystępuje z zaburzeniami metabolizmu lipidów i glukozy, przewlekłym stanem zapalnym, stresem oksydacyjnym i zwiększonym ryzykiem różnych chorób, w szczególności chorób układu krążenia, cukrzycy i nowotworów. Jednym z najciekawszych czynników badanych w patogenezie otyłości jest wpływ mikroflory jelitowej na pojawienie się i rozwój tej choroby [1].

Farmakomikrobiomika to dziedzina nauki, która opisuje dwukierunkowe interakcje między lekami a mikrobiomem. Substancje lecznicze mogą ingerować w równowagę mikrobiologiczną jelit, ale mikroby jelitowe mogą także wpływać na skuteczność i bezpieczeństwo leków. Jako że ludzka mikrobiota liczy ok. 100 bilionów komórek, stanowi ogromny potencjał w optymalizacji farmakoterapii [1].

Menopauza, dość niefortunnie nazywana również okresem przekwitania to w nomenklaturze medycznej czas w życiu kobiety, kiedy przestaje ona miesiączkować. Poprzedzają go zmiany w wydzielaniu hormonów, przede wszystkim estrogenów. Ich spadek wpływa na funkcjonowanie wielu układów, a także na zmianę nastroju. W ginekologii właśnie w tym czasie rozpoznaje się menopauzalny zespół moczowo-płciowy (GSM). Schorzenie to wynika z niedoboru estrogenów w kobiecym układzie moczowo-płciowym, w tym w pochwie, wargach sromowych, a także cewce moczowej i pęcherzu moczowym. Jakie są jego objawy? Jak zadbać o swoje zdrowie intymne w trakcie menopauzy?

Mikrobiota jelitowa to złożony ekosystem liczący nawet 100 bilionów komórek. Liczba komórek bakterii, archeonów, grzybów i innych mikroorganizmów w jelitach jest większa niż liczba komórek w ciele człowieka [1]. Stopniowo odkrywamy kolejne elementy tej fascynującej symbiozy. Korzystne działanie żywych bakterii probiotycznych nie wynika jedynie z samej ich obecności w jelicie. Znaczną część prozdrowotnego działania zawdzięczamy ich metabolitom oraz produktom rozpadu zwanym postbiotykami.

Łuszczyca stanowi dość powszechną i przewlekłą chorobę zapalną skóry oraz stawów, która dotyczy około 2-4% ogólnej populacji (1). Przez wiele lat błędnie kojarzona jedynie z nadmierną proliferacją keratynocytów oraz charakterystyczną łuską na zmienionej chorobowo skórze. Obecnie za jej istotę uważa się zaburzenie układu odpornościowego (2), na który wpływ ma m.in. mikroflora jelitowa. Według danych literaturowych łuszczyca wiąże się z częstszym współwystępowaniem innych chorób tj. choroby układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, otyłość, zespół metaboliczny i nieswoiste zapalenie jelit (IBD)(3).

O błonniku napisano i powiedziano już sporo. Wydaje się, że tak dużo o nim wiemy, a jednak to nadal bardzo problematyczny składnik współczesnej diety. Błędnie kojarzony wyłącznie z mało atrakcyjnymi i monotonnymi otrębami w każdym posiłku, stał się dla wielu żywieniową zmorą (zupełnie niesłusznie). Dziś spróbujemy nieco odczarować jego urok i odkryć jego wielki potencjał na nowo.

Błonnik, czyli niestrawne i niewchłaniane węglowodany, to składnik żywności, wokół którego narosło wiele mitów. Z jednej strony jest powszechnie uznawany za niezbędny element zbilansowanej diety, z drugiej – często bywa ograniczany (nie zawsze zasadnie) w przebiegu wielu chorób przewodu pokarmowego. Jak zatem pogodzić te sprzeczności i skutecznie wspierać pacjentów gastrologicznych? 

Każdego roku choroba nowotworowa jest rozpoznawana u ok. 18,1 miliona ludzi na całym świecie. Nowotwór jelita grubego jest na trzecim miejscu wśród najczęściej diagnozowanych. Choroba o wczesnym początku (poniżej 50. roku życia) odpowiada dziś już za ok. 10% wszystkich przypadków.

Zaparcie u dzieci jest schorzeniem wynikającym zazwyczaj z nakładających się zaburzeń pracy przewodu pokarmowego oraz aspektów psychologicznych-behawioralnych. Wyróżniamy dwa typy zaparcia: czynnościowe, stanowiące około 90% przypadków oraz organiczne odpowiadające za 10% przypadków. Warto jednak pamiętać, że zaleganie mas kałowych będzie również wiązało się z zaburzeniami mikrobiomu jelitowego, dlatego prebiotyczna, zbilansowana dieta oraz odpowiednie nawodnienie powinny stanowić element leczenia zaparcia u dzieci.